APGS: Amsterdamse Politie Gymnastiek- en Sportvereniging
Tegenover de begraafplaats Barbara ligt het APGS, het sportterrein van de Amsterdamse politie waar zulke fantastische paardensport te zien was, gratis en voor niks. En soms ook hondentraining op het grasveld dat werd omzoomd door hoge populieren. Met ernaast het veld van de voetbalclub DCG. Even verderop lag het voetbalstadion van het oer-Spaarndammerbuurtse DWS, “Door Wilskracht Sterk”, of in de jongensmond: Dikke Wijven Stinken.
Voetbalverenigingen
Maar wat een feest was het om op de zondagmiddag met vader of broer naar het eerste elftal te gaan kijken. De mannen op de houten tribunes en wij eronder om naar ' kogelflesjes ' te zoeken voor het statiegeld. En ja, een echte pindachinees met zijn houten verkoopkist voor zijn borst, vol zakjes gezouten en gesuikerde pinda's. Toen DWS het betaalde voetbaltijdperk intrad was het snel gedaan met de pret aan de oude dijk. De club fuseerde al snel met Blauw-Wit en ging het Olympisch stadion bespelen. Toch bleef er nog een smalle band met de buurt van herkomst. Bijvoorbeeld door de sigarenboer (zoals dat toen heette) aan de Zaanstraat, naast apotheek Giltay, die zelf ook had gespeeld in het DWS elftal, maar wiens naam mij niet te binnen schiet. Wel herinner ik mij de foto's van het elftal in de etalage en de affiches op de winkelruit.
Spartaan tegen Z.F.C. Aanval van Spartaan, 26 september 1927. Bron: beeldbank stadsarchief Amsterdam
Vervaardigd door: Internationaal Persfoto Bureau N.V.
Een stukje verder aan de Spaarndammerdijk was nog een derde voetbalclub met een klassieke naam, namelijk De Spartaan, met ernaast alweer een voetbalclub met de naam SNA. De Spartaan had een mooi sportcomplex met overdekte tribune en met goede voetballers, waarvan er enkele, net als bij DWS, landelijke faam verwierven. Neem bijvoorbeeld de elegant voetballende linksbuiten Theo van Duivenbode, die bij Feijenoord als linksachter veel furore maakte. De Spartaan had een opmerkelijk sterke keeper, Jan Volder, die in de Polanenstraat (of Houtrijkstraat) woonde. Maar anders dan bij DWS was de binding met de buurt toch veel minder. Die binding verdween helemaal toen de bulldozers kwamen en de clubs werden verbannen naar het fonkelnieuwe voetbalgebied van Ookmeer. Mooi, maar stevig excentrisch, zoals ik uit eigen ervaring weet met de fiets op de vroege zondagmorgen naar dit Amsterdamse 'voetbalverweggistan.'
Spaarndammerdijk "Volkstuinencomplexen ('Nut en Genoegen') gezien in N.O. richting met spoorlijnen en volkstuinen en gasverdeelstation West", 1970. Bron: beeldbank stadsarchief Amsterdam 
Volkstuin Nut en Genoegen
Wat hebben we nog meer voor moois aan de aloude Spaarndammerdijk? Maar natuurlijk, de oerhollandse boerderij van boer Hogenes, waar je verse melk en eieren kon kopen. De rauwe melk in een mandfles en een paar slokken voor onderweg. Voor de stedelingen, die de Spaarndammerbuurters toch waren, een waar genoegen van landelijk buitenleven! De volkstuinen onder aan de dijk met de mooie namen als Nut en Genoegen, waren door de gelukkige bezitters omgetoverd tot ware lusthoven ,waar niet zozeer de teelt van groenten de belangrijkste zaak vormde, maar het heerlijk verblijf op "De Tuin" op vrije dagen. Geen wonder dat de boosheid enorm was toen dit volkstuincomplex dreigde te sneuvelen door de doortrekking van de Bos en Lommerweg, een gemeentelijk voornemen uit een oud plan uit 1939, waaraan wij overigens ook de verdwijning van veel van het moois dat ik hiervoor noemde te danken hebben. Gelukkig kon de doortrekking van de Bos en Lommerweg worden tegengehouden en wordt het verkeer kunstig afgeleid met dat kleine viaduct onder de spoorlijn naar Haarlem.
Klik hier voor deel 1.
Klik hier voor deel 2.
Klik hier voor deel 4.